Think global, act local

Het zal niemand zijn ontgaan dat er in december in Kopenhagen een klimaattop plaatsvindt die moet resulteren in een herziening van het Kyoto-akkoord uit 1997. De verwachtingen zijn hoog, maar er is ook twijfel of een internationaal akkoord er werkelijk toe doet.

In Kyoto werd immers voor 2012 een verlaging van de CO2-uitstoot van 5 procent ten opzichte van het niveau van 1990 afgesproken. Een stijging van mogelijk 25 procent is de schrijnende werkelijkheid.

Minister Cramer en haar EU-collega’s hebben recent afgesproken dat de EU 95 procent minder CO2 zal uitstoten in 2050. Tegelijkertijd heeft de minister echter een vergunning gegeven voor de bouw van maar liefst vier nieuwe kolencentrales, die twee keer zoveel koolzuur uitstoten als gascentrales.

Het lijdt geen twijfel dat klimaatverandering door toename van CO2-uitstoot ingrijpende gevolgen heeft voor de volksgezondheid. Een kwart van de ziektelast op aarde is een gevolg van klimaatverandering. Dit betreft vooral ziekten door ondervoeding, overstroming en droogte. Voorts toegenomen verspreiding van ziekten als cholera, malaria en dengue door temperatuurstijging en toename van hart- en vaatziekten en aandoeningen van de luchtwegen door luchtvervuiling.

De gevolgen van klimaatverandering worden vooral gevoeld in arme landen in Zuidoost-Azië en Afrika. Deze landen hebben echter part noch deel aan de oorzaak daarvan. Niet alleen de volksgezondheid, ook de economieën van deze landen hebben te lijden onder de klimaatverandering. Daardoor nemen de verschillen tussen deze landen en welvarende landen in Amerika en Europa – naast China de belangrijkste vervuilers van deze aarde – toe. Ik vind dat oneerlijk en onacceptabel.

Wat kunnen u en ik daaraan doen? Als individu niet veel, met elkaar misschien een beetje. Maar alle kleine beetjes helpen. Tijdens de najaarsvergaderingen van de World Medical Association (WMA) en Standing Committee of European Doctors (CPME) heeft de KNMG resoluties gesteund die tijdens de klimaattop in Kopenhagen zullen worden ingebracht.

In deze resoluties wordt aandacht gevraagd voor de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering voor de volksgezondheid. De WMA en CPME hebben voorts de prescription for a healthy planet van de Health and Environment Alliance (HEAL) en Health Care Without Harm (HCWH) onderschreven. Daarin wordt onder meer gewezen op de bijdrage die de gezondheidszorg zelf levert aan verandering van het klimaat door intensief gebruik van energie, water, computers, chemicaliën, farmacie et cetera.

Door ook daaraan aandacht te besteden, kunnen wij een bijdrage leveren aan afname van de CO2-uitstoot. Ten slotte: de Climate and Health Council heeft een petitie opgesteld die online via www.climateandhealth.org/pledge kan worden ondertekend en aan de klimaattop in Kopenhagen zal worden aangeboden. Ik heb al getekend, u ook?

Elke stap die wij minder zetten leidt tot een grotere CO2-voetafdruk. Als wij de auto blijven nemen voor wat ook met de fiets kan. Of de lift waar een trap binnen bereik is. Klimaatverandering maakt niet alleen ons en onze patiënten ziek. Ook de aarde wordt door klimaatverandering ziek. Die patiënt verdient eveneens onze aandacht. Om aan te denken wanneer u in de auto stapt of aan het werk bent.

Arie C. Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter KNMG