Vrienden bevorderen gezond gedrag

Gezond gedrag bevorder je het best door informatie te verspreiden binnen netwerken van mensen die elkaar goed kennen. Veel wetenschappers denken juist dat het omgekeerde geldt.

Een sociaal netwerk met veel verre connecties – long ties – is volgens de heersende overtuiging het beste vehikel om gewenste gedragsveranderingen tot stand te brengen. Maar dat klopt niet, zo blijkt uit onderzoek van Damon Centola, gepubliceerd in Science van 3 september. Mensen, zo blijkt,  nemen veel eerder en vaker gezond gedrag over als ze deel uitmaken van dichte netwerken, bevolkt door mensen die ze al heel goed kennen en die dat gedrag propageren.

Dat onderzoekers dit soort netwerken van ‘vrienden’ of ‘buren’ lang hebben gezien als ongeschikt voor het bevorderen van gezond gedrag, komt omdat ze dachten dat deze netwerken de informatie daarover niet efficiënt zouden verspreiden. Die zou  als het ware blijven rondzingen in een betrekkelijk klein clubje, waarin mensen tot vervelens toe dezelfde verhalen te horen krijgen. Maar nu blijkt dat dit juist een voorwaarde is om diep ingesleten, ongezonde gewoonten te veranderen.

Centola maakte twee typen netwerken: random samengestelde netwerken met lange verbindingen en dichte clusters waarin mensen elkaar goed kenden en talrijke onderlinge verbindingen hadden. Die laatste noemt hij, heel toepasselijk, health buddies. Vervolgens ging hij na welke individuen meer geneigd waren zich op te geven voor een informatief online forum over gezondheid.
Hij deed dat experiment 12 keer, met steeds nieuwe deelnemers (in totaal ruim 1500) en netwerken. Gemiddeld gaven 54 procent van de mensen uit de dichte clusters zich op, tegenover 38 procent uit het andere type netwerken.

Centola denkt dat zijn vondst consequenties heeft voor de manier waarop in het public-healthbeleid informatie over gezond gedrag wordt verspreid. Informatie is geen besmettelijke ziekte, waarbij eenmalig contact voldoende is voor verdere verspreiding, stelt hij. Alleen via groepen waarvan de leden onderling veel banden onderhouden, bereik je je doel, meent Centola. Mutatis mutandis geldt dezelfde regel voor wie gebruik wil maken van online communities voor de verspreiding van informatie.

Henk Maassen

Science 2010; 329: 1194-7, doi: 10.1126/science.1185231: The Spread of Behavior in an Online Social Network Experiment

Damon Centola licht zijn onderzoek toe in een filmpje

• Meer nieuws