Honderden doden door antipsychotica

In Nederland overlijden ieder jaar 550 tot 760 dementerende ouderen voortijdig door de medicijnen die ze krijgen. Dit blijkt uit onderzoek door Medisch Contact en dagblad Trouw. 

Ouderen slikken op grote schaal antipsychotica waarvan de werkzaamheid zeer beperkt  is. Van de middelen is al jaren bekend dat ze ernstige bijwerkingen hebben. De medicijnen worden voorgeschreven aan demente ouderen met ‘probleemgedrag’. De meeste antipsychotica zijn niet geregistreerd voor probleemgedrag bij dementie.

De Britse wetenschapper en ouderenpsychiater Sube Banerjee heeft uitgerekend dat het antipsychoticagebruik bij dementerenden in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks tot 1800 extra doden leidt en tot ruim 1600 extra beroertes en lichte infarcten (TIA’s). Op basis van de Britse cijfers is berekend dat in Nederland jaarlijks 550 tot 760 ouderen overlijden als direct gevolg van het slikken van antipsychotica.

Sinds 2003 hebben geneesmiddelautoriteiten wereldwijd herhaaldelijk gewaarschuwd voor de risico’s van ernstige bijwerkingen. Ook het Nederlandse College Beoordeling Geneesmiddelen heeft een waarschuwing uitgevaardigd. 

In de behandelrichtlijn ‘Probleemgedrag’ van specialisten ouderengeneeskunde staat dat bij ouderen met probleemgedrag eerst andere oplossingen moeten worden gezocht voordat naar medicijnen wordt gegrepen. Daarbij kan worden gedacht aan praten, afleiden of een andere bejegening. In de praktijk is van psychosociale aanpak als eerstekeusbehandeling weinig terechtgekomen, blijkt uit het onderzoek van Medisch Contact en Trouw. Gemiddeld krijgt in Nederland 1 op de 3 dementerenden antipsychotica.

Volgens specialist ouderengeneeskunde Bert Keizer is het toedienen van antipsychotica een zwaktebod. ‘Ik heb altijd een schuldgevoel’, zegt hij. ‘Het is slechte geneeskunde. Daar heb je dan zeven jaar voor doorgeleerd. Je voelt je toch altijd een soort van collaborateur als je deze middelen voorschrijft. Het komt er op neer dat dementerenden in toom worden gehouden, domweg omdat ze in een verpleeghuis zitten.’

Joop Bouma en Heleen Croonen

Lees het artikel Dementen sterven door antipsychotica

Lees ook de artikelen die Trouw publiceert:

• Jaarlijks honderden doden door medicijnen bij dementie
• Zorg met een rottig beetje geld
• Inspectie: Wij krijgen nauwelijks meldingen van sterfte

• Meer nieuws