Goede Tijden, Slechte Tijden - Marcel Levi

Het nieuws over de spoedhartoperatie bij een bekende televisiepersoonlijkheid afgelopen maand maakte weer pijnlijk duidelijk dat Nederlanders zich vooral veel zorgen maken over de eigen privacy in de gezondheidszorg, maar weinig respect kunnen opbrengen voor die van een ander. Gezondheid en ziekte van bekende Nederlanders kunnen op een brede belangstelling rekenen. Interessant genoeg kan medisch gedrag van showbusinesssterren ook een enorme impact hebben op het gedrag van gewone stervelingen.

Na de bekendmaking – door hemzelf – van de diagnose prostaatcarcinoom op relatief jonge leeftijd bij zanger René Froger was er in de daaropvolgende weken een spectaculaire toename van het aantal aanvragen voor een PSA-bepaling bij huisartsenlaboratoria. Dat is overigens niet uniek voor Nederland; in het buitenland is de situatie niet anders of zelfs nog gênanter.

In Australië was er een abrupte 40 procent stijging in het ondergaan van een mammografie na de bekendmaking van de borstkanker van Kylie Minogue. De longembolie van Serena Williams leidde in de VS tot een welhaast hysterische hausse in het bezoek aan de Spoedeisende Hulp van een cohort jonge mensen met soortgelijke klachten.

En na de berichten over een dubbelzijdige mastectomie in verband met BRCA-dragerschap bij Angelina Jolie explodeerde in Londen en op andere plaatsen in de wereld de vraag naar genetische BRCA-screening en zelfs naar preventieve mastectomie bij vrouwen zonder deze mutatie. De aanstekelijkheid van ziekte bij bekende personen op het algemene publiek wordt overigens flink aangejaagd door de publieke en veelal exhibitionistische aandacht die mediasterren soms zelf voor hun gezondheidsproblemen opeisen.

Medische ellende bij bekende persoonlijkheden kan ook worden gebruikt om extra aandacht te vragen voor ziektes en gezondheidsfondsen die onderzoek hiernaar financieel ondersteunen. Een van de bekendste voorbeelden is de Michael J. Fox Foundation die al meer dan 250 miljoen euro bijeen heeft gebracht voor onderzoek naar de ziekte van Parkinson. En in Nederland zetten persoonlijkheden als Anita Witzier of Bas van de Goor zich als ervaringsdeskundigen in voor respectievelijk het Reumafonds en het Diabetes Fonds.

Een stap verder is nog als we het copycatgedrag van activiteiten van bekende Nederlanders gaan gebruiken bij gezondheidsvoorlichting en het aanzetten tot een gezondere leefstijl. Zo zou in één van de komende afleveringen van Goede Tijden, Slechte Tijden een van de hoofdpersonen het belang van basic life support of het kunnen omgaan met een automatische defibrillator kunnen demonstreren. Of zou een van de meer corpulente Nederlandse zangers of acteurs een wekelijks in Life & Cooking te volgen afslankpoging kunnen ondernemen.

En zou een live uitgezonden screeningscolonoscopie bij Albert Verlinde niet alleen de kijkcijfers van RTL Boulevard maar tegelijkertijd het komende bevolkingsonderzoek naar darmkanker niet een fantastische impuls kunnen geven? Het inzetten van soapseries en voorbeeldgedrag van bekende Nederlanders om gezondheidsvoorlichting en preventie meer succesvol voor het voetlicht te brengen is een interessante optie die nadere uitdieping verdient.

Marcel Levi, is internist en bestuursvoorzitter van het AMC