‘Geen toverformule voor verdeling opleidingsplaatsen’

Partijen die zijn betrokken bij het verdelen van opleidingsplaatsen voor medisch specialisten moeten af van het idee dat daar een perfecte toverformule voor bestaat. Dat schrijft bestuurskundige Paul Frissen in zijn uitgelekte concept­advies aan het College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg (CBOG).

In opdracht van het CBOG onderzocht de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur onder leiding van hoogleraar Paul Frissen het bestaande systeem voor de toewijzing van opleidingsplaatsen en deed voorstellen voor verbetering. Na interviews met de meeste betrokkenen concludeert Frissen dat er nu weinig tevredenheid met het systeem bestaat. Het zou onvoldoende objectief zijn en niet genoeg rekening houden met de afzonderlijke belangen.

Aanleiding voor het onderzoek is de oprichting van het Opleidingsfonds. Uit deze door de overheid beheerde pot met geld worden de opleidingplaatsen sinds 2007 gefinancierd. Voordien werden de opleidingen betaald door de zorgverzekeraars. De nieuwe financieringswijze heeft ook gevolgen gehad voor de verdelingssystematiek van opleidingsplaatsen. Die vindt nu grotendeels centraal plaats, op basis van uniforme criteria en met een belangrijke stem voor het CBOG.

Voorheen werden veel opleidingsplaatsen in lokaal overleg tussen ziekenhuizen en verzekeraars ‘geregeld’.

De uitkomst van het officiële verdelingssysteem zorgt in de praktijk voor veel onvrede. Zo zouden academische ziekenhuizen worden bevoordeeld boven algemene opleidingsziekenhuizen en sommige academische regio’s boven andere. Het CBOG wordt beticht van ‘onwil’ of ‘onkunde’ in dezen. Opleidingsziekenhuizen vallen daarom terug op informele methoden om de opleidingsplekken te krijgen waarop ze recht denken te hebben. Deze situatie wordt vooralsnog gedoogd.

Frissen stelt vast dat zowel opleiders als opleidingsziekenhuizen en academische ziekenhuizen geloven dat er een objectieve methode kan worden gevonden om opleidingsplaatsen te verdelen. Dat is volgens hem ten onrechte. Alle partijen moeten volgens de bestuurskundige inzien dat er nooit een toverformule voor de verdeling zal worden gevonden. De belangentegenstellingen tussen de aanbieders en de vragers van opleidingsplaatsen laten dat niet toe. Het is volgens hem beter om te zoeken naar een manier om de informele mechanismen een plaats te geven in de formele besluitvorming.

Frissen adviseert dat alle betrokken partijen consensus zoeken over de uitgangspunten van het verdelingssysteem en op basis daarvan bedenken hoe het in de praktijk beter kan. Vorige week is het concept besproken met vertegenwoordigers van onder meer algemene en academische ziekenhuizen, de Orde van Medisch Specialisten en het CBOG. Opvallende afwezige was het ministerie van Volksgezondheid.

‘Uit de recente bespreking van het concept bleek dat er grote waardering bestaat voor ons initiatief om over de toekomst van het opleidingsfonds en de procedures eromheen een principiële discussie te voeren’, aldus CBOG-voorzitter Ed van der Veen. ‘Wij vinden de rapportage van professor Frissen daarvoor een uitstekend uitgangspunt.’ << RC

Lees het Concept-rapport:

Schaarste tussen politiek en ramingen