‘Bij maagklachten is altijd H. pylori-eradicatie aan te bevelen’

Hoewel mogelijk al een eeuw geleden opgemerkt in het maagslijmvlies, was het pas in 1983 dat Warren en Marshall de Helicobacter pylori hebben geÔdentificeerd. H. pylori-infectie, die wordt opgedaan op jonge kinderleeftijd, bleek veel voor te komen (20-40%) in de algemene bevolking van de westerse landen. Een H. pylori-infectie leidt (veelal) tot een gastritis. Tevens is het nu algemeen geaccepteerd dat een groot deel van de peptische ulcera en enkele zeldzaam voorkomende kwaadaardige gezwellen van de maag, het MALT-lymfoom en het maagcarcinoom, samenhangen met H. pylori-infectie. Geschat wordt dat 10 tot 20 procent van H. pylori-geÔnfecteerden op de lange duur een maagzweer ontwikkelt. H. pylori-gerelateerde maagzweren hebben sterk de neiging te recidiveren. Recidieven zijn echter vrijwel volledig te voorkomen door eradicatie van de bacterie.

Vroeger was het ulcuslijden een chronische veelvoorkomende ziekte met hoge morbiditeit en leidde tot een onderhoudsmedicatie met zuurremmers. Regelmatig was ope- ratief ingrijpen noodzakelijk.

Na H. pylori-eradicatie wordt de recidiefkans op een ulcus minimaal en onderhoudsbehandeling met zuurremmers kan bij het grootste deel van de patiÎnten worden gestaakt.

In de euforie rond deze ontdekking, de belangrijkste bevinding in de gastro-enterologie in de afgelopen twintig jaar, is de laatste jaren gepropageerd om alle patiÎnten met maagklachten te testen op H. pylori en indien positief te behandelen, ongeacht de onderliggende diagnose.1 Echter bij het grote belang van de H. pylori-infectie bij maagklachten is een aantal kanttekeningen te plaatsen.

Het overgrote deel (80-90%) van de H. pylori-positieve patiÎnten met dyspeptische klachten heeft geen maagzweer of maagkanker, maar functionele dyspepsie of refluxziekte. Bij patiÎnten met functionele maagklachten is geen verband gevonden tussen H. pylori-infectie en de functionele maagklachten. In de meeste goede gerandomiseerde onderzoeken wordt geen of slechts een minimaal positief effect gevonden na H. pylori-eradicatie.2 Er wordt geen verbetering waargenomen na H. pylori-eradicatie bij reflux- ziekte. Er zijn zelfs aanwijzingen dat H. pylori-infectie bescherming geeft tegen refluxklachten en tegen het optreden van slokdarmkanker. H. pylori-eradicatie zou kunnen leiden tot meer refluxklachten of tot een zogenaamde ontmaskering van een reeds aanwezige refluxziekte.3 Dit kan de noodzaak van zuurremmers doen toenemen.

Kortom, de meeste patiÎnten met maagklachten hebben geen baat bij H. pylori-eradicatie. Door iedereen eradicatie van H.pylori aan te bevelen, worden onnodige behandelingskosten gemaakt en wordt de grootste groep patiÎnten onnodig blootgesteld aan de kans op bijwerkingen en resistentievorming en aan een mogelijk hogere consumptie van zuurremmende medicatie.

Literatuur

1. European Helicobacter pylori Study Group. Current European concepts in the management of Helicobacter pylori infection: the Maastricht consensus report. Gut 1997; 41: 8-13. 2. Moayyedi P, Soo S, Deeks J, et al. Systematic review and economic evaluation of Helicobacter pylori eradication treatment for non-ulcer dyspepsia. BMJ 2000; 321: 659-64. 3. Labenz J, Malfertheiner P. Helicobacter pylori in gastro-oesophageal reflux disease: causal agent, independent or protective factor? Gut 1997; 4: 277-80.