Besturen en onderhandelen

‘De zorguitgaven lopen met weer eens honderden miljoenen euro’s extra uit de hand’, aldus demissionair minister van Financiën Hoogervorst (VVD) vorige week vanuit Athene. Nog even en Nederland wordt Europa uitgekieperd omdat we de rode lijn van 3 procent begrotingstekort overschrijden. Volkomen in lijn met het standpunt van zijn partij pleitte Hoogervorst voor harde en onmiddellijke maatregelen waaronder forse eigen bijdragen en eigen risico’s.

De president van de Nederlandse Bank, Wellink, noemde de gezondheidszorg eerder al een ‘een tikkende financiële tijdbom’. Inmiddels blijven Bos en Balkenende krampachtig glimlachend hun partijtjes ‘Patience’ en ‘Mens erger je niet’ spelen en zeggen zij dag in dag uit ‘hun verantwoordelijkheid te nemen’. Met hun rekensommetjes zijn zij inmiddels zover dat zij menen 20 miljard euro te moeten bezuinigen. Treuzel nog een week en er komt ongetwijfeld weer een miljardje bij.

En de gezondheidszorg? Wachtlijstbestrijding heeft - wat origineel - topprioriteit: vijf miljard extra investeringen die onder meer met onderwijs moet worden gedeeld. De premies - ook die van u - gaan weer omhoog en verder komt in 2006 als verlossing dat nieuwe zorgstelsel. U weet wel waar we allemaal zo naar schijnen te moeten uitzien, omdat dan bijvoorbeeld ziekenhuizen en verzekeraars middels concurrentie de zorgkosten gaan drukken en de kwaliteit gaan verhogen. Wat een armoe in denken, wat een tempo, wat een vorm van onderhandelen en besturen.

Inmiddels stapelen de onaffe dossiers zich op en zijn we na de populistische poging van Bomhoff c.s. niet bijster veel opgeschoten. Alleen de privé-klinieken maken vanaf juli handig gebruik van de situatie. Op voorwaarde dat zij hun klanten binnen 24 uur weer op straat zetten. Velen van u - en vooral uw besturen - wachten op antwoord uit Den Haag. Dansen om de hete brij. Keuzes worden nauwelijks gemaakt. Wat zijn slechts gedachtespinsels en wat wordt beleid?

Bijvoorbeeld voor de huisartsen. Minister De Geus erkent dat u als huisarts meer te verstouwen krijgt en dat de zorg die u levert, moet worden versterkt. Maar wel macrobudgettair neutraal,1 een ander woord voor ‘geen cent erbij’. De solopraktijk wordt uit oogpunt van doelmatige bedrijfsvoering, kwaliteit en continuïteit niet meer wenselijk geacht.

Saillant nieuw gegeven is dat het werken in groepspraktijken de dokter meer moe maakt dan werken in een solo- of duopraktijk.2 Al dat overleggen en onderhandelen ook. Inmiddels lijken de bestuurders van de LHV - zie NieuwsReflex - het gelijk aan hun zijde te krijgen in hun gevecht met de NMa: de marktwerking slokt inderdaad kostbare huisartsentijd op.

Oh ja, voor verdere groei van de succesvolle praktijkondersteuning is geen ruimte meer.1

De sociaal-geneeskundigen wachten op een overheid die een populistisch en ‘alles overhoop gooiend’ beleid schijnt te willen voeren en die weigert te zien dat de voorspelde ‘WAO ramp’ mede door de aanpak van de sociaal-geneeskundigen minder waarschijnlijk is. Bij de medisch specialisten is het niet anders. Ook hier afwachten hoe de nieuwe minister gaat beslissen. Bijvoorbeeld bij het invoeren van de DBC’s. Lokaal onderhandelen of wil de nieuwe minister toch ineens weer de totale controle en een landelijk vastgesteld uurtarief?

De besturen van LAD en Orde lijken de DBC’s inmiddels - zie de bijdrage van Van Bolderen en Holl (blz. 596) - van een wat andere kant te benaderen. Kans of gevaar? Het ‘loon naar werken’ kan voor de vrijgevestigden nu eenmaal anders uitpakken dan voor de dienstverbanders. Bij wie ligt het productierisico? Vragen te over.

Wij vroegen de Orde als meest betrokken federatiepartner om een eerste commentaar, maar we zijn natuurlijk ook benieuwd naar dat van u. Wat een luxe overigens dat - blijkens de laatste zin van de reactie van de Orde-bestuurders - zowel de Orde als de LAD waken over de medisch specialisten in dienstverband. Laat uw collega’s die nu gratis meeliften op uw contributie, zich dat goed realiseren. Ze kunnen alsnog lid worden; beter laat dan nooit.

En de ziekenhuizen? Ook hun financiering is afhankelijk van de Haagse overheid, die nog steeds als buikspreker fungeert van de zorgverzekeraars. Welke bekostigingsparameter telt, en welke niet, of minder? Met de nog steeds dreigende SARS-explosie kan zich eenzelfde scenario ontwikkelen als rond een MRSA-uitbraak. Lees het artikel van De Jong c.s. (blz. 588) en huiver bij de enorme gevolgen die zo’n ramp voor uw ziekenhuis en uw patiënten kan hebben. Dan kan je niet eindeloos tutten zoals het bovengenoemd duo B&B.

Referenties

1. Zorg in de buurt/Versterking huisartsenzorg. Brief De Geus aan Tweede Kamer 31-03-2003.  2. Tacken M., Huisartsen die in een groepspraktijk werken zijn vermoeider, H&W 46 (4) 2003: 185.