Zaterdag marktdag

Ook het kleine ziekenhuis in de buurt heeft ontdekt wat klantgericht werken is. Het moest wel, want de ‘grote broer’ moet worden beconcurreerd. Moeten de patiënten normaal gesproken bij controles altijd nuchter bloed laten prikken, één dag per jaar strijkt het streekziekenhuis de hand over het zorgzame hart: de OPEN DAG! Dan gaat het immers niet om zorgverlening, maar om het voldoen aan allerlei heimelijke wensen. Dat is marktwerking: de klant in verleiding brengen tot iets, ongeacht of het zinvol is of niet.

Ondanks het herfstachtige weer staan ’s ochtends, ruim voordat de open dag begint, de nog-niet-patiënten al in de rij. Het cholesterol-prikken is vandaag namelijk gratis. De regionale huisartsen, altijd recht in de leer, hadden het ziekenhuis nog gewaarschuwd: ‘Als je doordeweeks de richtlijnen van doelmatig en zinvol handelen aanhoudt, doe dat dan ook nu.’ Maar het marketingdenken had het ziekenhuis doof gemaakt; op de open dag heerst de gekte van de markt.

Ruim duizend patiënten laten hun cholesterol prikken. CBO-richtlijnen, NHG-Standaarden en de anders zo strenge ziekenhuisprotocollen ten spijt. En of de belangstellenden nuchter zijn, is op deze vrolijke open dag niet belangrijk.

Zo worden vele gezonde, niet-nuchtere mensen zonder enige gêne of risicoschatting geprikt. Het ziekenhuis weet natuurlijk dat niet-nuchter prikken in het kader van verantwoorde risico-opsporing eigenlijk zinloos is, maar een echte marktmeester verkoopt graag een leugentje om bestwil. Die uitslagen geven óf een te hoge waarde (die van geen waarde is), óf ze geven een normale waarde (die ten onrechte geruststellend zal zijn in het geval de patiënt rookt, te zwaar is of familiaire hart-vaatziekten heeft). Maar vervelende vragen stellen we niet op de markt.

U raadt het al: de open dag wordt een daverend succes. De markt deed zijn werk meer dan verwacht. Iedereen is overtuigd van de vriendelijkheid van het ziekenhuis. Het personeel kijkt terug op een geslaagde dag.

Komende weken gaan al die inmiddels wel-patiënten met hun afwijkende uitslag naar hun huisarts. Hij vertelt dan dat de bepaling van weinig of geen waarde is omdat het cholesterolgehalte nuchter moet worden bepaald en volgens de richtlijnen zelfs driemaal. Nu bereikt het ziekenhuis haar echte doel. Het laboratorium gaat nogmaals prikken, nu echter mét een rekening. De huisarts declareert 9 euro voor een consult. Tenzij er echt iets aan de hand is, want dan kost een beetje anamnese en uitleg al gauw 20 minuten, nog afgezien van het controlebezoek.

Waarom wordt op zo’n open dag niet gewoon gevraagd ‘bent u te zwaar?’, ‘rookt u?’, ‘heeft een van uw familieleden voor z’n 60ste een hart­infarct of een beroerte gehad?’, en zo ja, ga dan naar uw huisarts; hij weet wat er verder moet gebeuren. Maar die tip is niet gegeven, ook niet aan degenen die een normale waarde hadden. En zo wordt iedereen dom gehouden. Volgende week heeft vast wel weer een ziekenhuis, een apotheker, een fitnesscentrum of een healthcare centre een ‘gratis prikactie’.

Nee, de tijd dat uw gulden op de markt een daalder waard was, ligt inderdaad in de vorige eeuw. En straks de zorgverzekeraars met de minister in koor maar weer klagen dat de huisartsen te veel consulten declareren. Hoe komt dat toch?