Bijna een gewone vrouw

Het begon met een telefoontje van een dierentuin uit de regio: of er een gynaecoloog beschikbaar was voor onderzoek van een orang-oetan die kortgeleden bevallen was. Mijn aandacht was gelijk getrokken, eindelijk weer eens wat anders dan een postpartumdepressie of klachten van bekkeninstabiliteit. Met een tas vol specula in allerlei soorten en maten vertrok ik richting dierentuin.

De orang-oetan had zich teruggetrokken onder een berg stro met het aapje dat geboren was, en at en dronk niet meer. Ook het favoriete chocolademelkdrankje werd niet genuttigd. De behandelend dierenarts maakte zich zorgen over het welzijn van moeder en kind.

Er waren veel vragen. Was hier sprake van een incomplete partus, waarbij het tweede aapje niet geboren werd? Of was er een placentarest aanwezig? Speelde er een infectie postpartum? En kreeg het kleine aapje wel voldoende voeding van de moeder?

Er was een heel behandelteam gemobiliseerd. Naast de verzorgers van de orang-oetan, de dierenarts en mijn persoon, was er ook een veterinair echoscopist opgetrommeld. Nadat de orang-oetan met een blaaspijp onder zeil was gebracht, werd er razendsnel gewerkt. De orang-oetan werd op een onderzoeksbank met beensteunen geplaatst. In beide armen werden infusen geprikt, bloed werd afgenomen, vocht en antibiotica toegediend.

Het gynaecologisch onderzoek was vrij eenvoudig: behoudens wat meer dan gemiddelde beharing hadden we hier namelijk te maken met bijna een gewone vrouw. Ik constateerde een normale gesloten portio, een lege baarmoederholte met dun endometrium. Al met al geen aanwijzingen voor placentaresten of een tweede zwangerschap.

Het babyaapje werd ondertussen via een neussonde, van de kinderafdeling, bijgevoed met babyvoeding. Alles gebeurde in een enigszins gespannen sfeer. Men was bang dat de orang-oetan zou bijkomen, aangezien de blaaspijpverdoving niet een heel nauwkeurige titratie van de verdovingsvloeistof geeft.

Toen de orang-oetan langzaam wakker werd, was het zaak om de aap zo snel mogelijk in de kooi te krijgen. Daarbij dreigde ik, aangezien ik de aap bij de schouders vasthield, ingeklemd te raken achter de aap in de kooi. Lichte paniek bij de verzorgers. Ik moest daar heel snel wegwezen, anders zou ik in de aap gelogeerd zijn. Snel manoeuvreerde ik me uit de kooi terwijl de aap begon te bewegen. Voordat de aap geheel wakker werd, kon ook het babyaapje bij zijn moeder worden gelegd.

Bloedonderzoek, bloed- en vaginakweken leverden helaas geen verklaring op voor de passieve houding van de orang-oetan. Na enkele dagen begon ze gelukkig heel langzaam weer te eten en te drinken, en fleurden moeder en kind weer op. Het blijft toch onbevredigend dat er geen duidelijke diagnose kon worden gesteld. Misschien toch een postpartumdepressie?

Paul Dijkhuizen, gynaecoloog

• Meer lezersbijdragen over dieren