Verzekeraar-eigenaar was ooit oké

Rond 1930 maakte niemand zich druk over zorgverzekeraars die ziekenhuizen bezaten, stellen Companje en Meijman (MC 29-30/2011: 1825). Met verbazing lees ik over tijden van verticale integratie in optima forma toen er op winst bij zorg nog geen taboe rustte. Het verhaal wordt picturaal ondersteund met een fotocluster van de ‘s-Gravenhaagsche Coöperatieve Verbruiks-, Voortbrengings- en Voorzorgsvereniging (Bakkerij en Ziekenfonds) ‘De Volharding’, waarop het moderne hoofdkantoor op de Grote Markt, de tandheelkundige polikliniek, de apotheek en de polikliniekwachtkamer aan de Brouwersgracht is weergegeven. Je zou uit de tekst bij de foto’s kunnen opmaken dat ook het ziekenhuis van De Volharding aan de Gedempte Burgwal (1939) is afgebeeld, maar dat is niet het geval.

Gesteld wordt dat ziekenfondsen rond 1934 vrijer konden opereren dan nu. Pais en vree was het echter geenszins, er bestond in de medische wereld zeer veel weerstand tegen het gedwongen dienstverband bij
De Volharding. Men schreeuwde moord en brand. ‘Wij werden gezien als paria’s’, aldus dermatoloog Jan Bonsel in Niet om het gewin maar voor het gezin. 100 jaar De Volharding (T. Weerheijm).

Dat het helemaal geen rozengeur en maneschijn was, blijkt ook uit Tien jaren conflict, wat eraan voorafging en wat er op volgde, een uitgave ter herdenking van het conflict tussen de Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst en De Volharding (1925-1935). De geneeskundige bladen en de lokale pers stonden jarenlang bol van De Volharding-kwestie. In de Haagse ziekenfondsstrijd rond De Volharding werden demagogie, autocratie en vrije artsenkeuze veelgehoorde kreten. In 1960 werd de strijdbijl pas begraven en in 1973 sloot De Volhardingskliniek haar poorten. Maakte niemand zich er druk over? Er is 35 jaar lang over gestreden.

Rijswijk, juli 2011

Barend Haeseker, plastisch chirurg niet-praktiserend

• Meer brieven